Jeruzalem - stad van vrede?
Door: Rinske
Blijf op de hoogte en volg Rinske
22 Januari 2008 | Israel, Jeruzalem
Januari is al weer bijna voorbij, hoog tijd dus om mijn geweldige belevenissen van de afgelopen weken met jullie te delen! Vrees niet, ik zal niet streven naar een volledig verslag van alles wat ik gedaan heb sinds mijn laatste weblog. Wat helaas wel betekent dat ik jullie niet meer lekker kan maken met verhalen over overdadige thanksgiving-dinners met kalkoen, cranberrysaus en pumkin pie, maar goed…
Het was heerlijk om met kerst twee weken thuis te zijn (en met thuis bedoel ik toch echt nog Nederland). Want hoewel ik het hier uitstekend naar mijn zin heb, met leuke vrienden en te weinig tijd om me te vervelen, was het erg fijn om weer eens even ‘oude’ bekenden te zien, die gewoon Nederlands praten en weten wie Sinterklaas is en hoe lekker drop is!
Maar het belangrijkste dat ik heb meegemaakt de afgelopen tijd is zonder meer de studiereis naar Israël. Op 3 januari héél vroeg vertrok ik met een groep Kamper studenten en Goudse gemeenteleden naar het Heilige Land om te ontdekken hoe het nu echt zit met dat stukje grond, de mensen, hun religie, en hun conflict… Reisleider Douwe zei op dag 1 dat het doel van de reis was dat we aan het eind er niets meer van snapten. En dat is aardig gelukt… Tien dagen lang bezochten we zeer uiteenlopende mensen en plaatsen in Galilea en Jeruzalem. Ik wil graag wat indrukken met jullie delen.
Bij het Centre for Holocaust Education in Lochame Hagettaot (Galilea) zien we beelden van een educatief project waar Joods-Israëlische en Arabisch-Israëlische tieners gedurende langere tijd met elkaar optrekken en leren over de holocaust en de nakba (Arabisch voor ‘grote ramp’: de gebeurtenissen van 1948.) De ontmoetingen zijn vaak moeizaam en pijnlijk, maar aan het eind lijken de jongeren iets meer begrip voor elkaar te hebben, er ontstaan soms zelfs aarzelende vriendschappen. In de afgelopen jaar hebben al zo’n 10.000 jongeren deelgenomen aan het programma.
Naderhand wandelen we terug naar Nes Ammim, dwars door de velden in het prachtige Galilea. De zon schijnt, alles is groen, er hangen vruchten in de bomen. Zowel het regenachtige Engeland als het Arabisch-Israëlisch conflict lijken hier heel ver weg.
Maar we ontmoeten ook Youssef, een Arabische buurman van Nes Ammim. Een vriendelijke man, opgegroeid met Nes Ammim, en dus met dialoog met joden en christenen. Maar tegelijkertijd blijft hij terugkomen op de nakba, op hoe zijn familie toen verjaagd is van hun land. En hoewel hij, en de rest van zijn familie, een goed leven hebben opgebouwd, proef ik een enorme frustratie, een enorme woede, die daar ergens onder de oppervlakte verscholen zit.
We bezoeken ook de toeristische sites van Haifa. Het is vreemd om weer terug te zijn, anderhalf jaar geleden ben ik zó halsoverkop vertrokken… Opeens word ik enorm zenuwachtig. Er kunnen hier tenslotte raketten uit de lucht komen vallen, dat gebeurde de vorige keer immers ook. Natuurlijk gebeurt er niets, maar ik ben blij als we weer in de bus zitten.
In Jeruzalem ontmoeten we een oudere Nederlands-Joodse dame, die vertelt over het dagelijks leven hier. Over de angst om met de bus te gaan, het altijd even kijken waar de schuilkelder is. Maar ook over haar maaltijdproject, waarmee ze de schoolmaaltijden betaald voor arme – Joodse én Arabische – kinderen. Over hoe fel ze op de bouw van de afscheidingsmuur tegen was. En, enigszins aarzelend, hoe ze sinds de muur gebouwd is, minder bang is op straat.
We bezoeken ook Bethlehem, waarvoor we lopend door het checkpoint moeten. Op de enorme muur, met wachttorens en prikkeldraad, hangt een enorme banner van het ministerie van toerisme (of zoiets): “Peace be with you”. In Bethlehem is de muur overweldigend aanwezig – hij loopt soms maar een meter of 10 van de huizen af. Een enorme grijze wal (overal opgefleurd met prachtige muurschilderingen) die je verhindert om te gaan waar je wil. Om ‘eruit’ te komen is een vergunning nodig. De mensen die in Jeruzalem werken, beginnen zich al om 3 uur ’s nachts bij het checkpoint te verzamelen, in de hoop op tijd op hun werk te zijn.
We spreken met een groep studenten, die vertellen hoe uitzichtloos de situatie is. En ook hoe de muur elk contact met Joods-Israëlisch onmogelijk maakt: en hoe kun je ooit vrede sluiten met iemand die je niet niet kent?
De oude stad van Jeruzalem is uitdagend en overweldigend. Overal is iets nieuws te ontdekken, ik heb nog nooit zo veel religie bij elkaar gezien op zo’n klein oppervlak. De Heilige Grafkerk slaat alles: in ieder hoekje is een kapelletje o.i.d. te vinden van een ander kerkgenootschap, en men slaat elkaar de kop in om iedere vierkante centimeter. De sleutel is in handen van een moslim, omdat de christenen het niet eens konden worden over wie de sleutel moest beheren…
En slechts een paar honderd meter verderop is de zwaar bewaakte klaagmuur en Al Aqsa moskee. In de soek lopen orthodoxe joden met slaaplokken, moslima’s met hoofddoek, en orthodoxe christenen (ook met hoofddoek) zij aan zij door het gedrang. Ik begrijp steeds beter waarom Jeruzalem zo’n heikel punt is in de vredesbesprekingen: het is één levendig geheel, waarin alles met elkaar in verbinding lijkt te staan, en waarin elk stukje grond van levensbelang is.
Op sabbat neemt Dineke mij met vijf andere studentes mee op bezoek bij Anna, een vriendin van haar. We ontmoeten haar in de synagoge, waar we het grootste deel van de dienst meemaken. Er wordt prachtig gezongen, en de dienst ontroert me. Ondanks dat wij vrouwen achter een gordijntje zitten, voel ik me volledig deel uitmaken van het gebed. Na de Tora-lezing glippen we naar buiten. We lunchen bij Anna, een traditionele stoofpot die de hele nacht op de kachel heeft gestaan (want vuur maken mag niet op sabbat). Het eten is verrukkelijk, en Anna is een heerlijk warm mens, dat geen vraag te gek vindt. Ze vertelt heel open over haar keuze voor het jodendom, wat het betekent om in Israël te wonen, wat het betekent om orthodox te zijn. Na alle drukte van de afgelopen week is het precies het rustmoment dat ik nodig heb. Later ontdek ik dat de hele stad rust uitademt. Er is weinig verkeer op straat, overal wandelen mensen, en de sfeer is gemoedelijk. De grote stad Jeruzalem is voor even een dorp geworden.
Ik zou eindeloos door kunnen gaan. Want hoewel ik al weer meer dan een week thuis ben, duizelt het me nog steeds van alle indrukken. Ik heb alleen maar meer vragen: moreel, praktisch, theologisch… En ik vraag me af: wat moet ik hier nu mee? Is het genoeg als ik een beetje rondvertel over mijn ervaringen, over de complexe werkelijkheid die in de media vaak zo eenvoudig wordt voorgesteld? Is het genoeg als ik innerlijk verandert ben door de reis, als ik beter voorbereid aan mijn scriptie begin? Veel vragen – weinig antwoorden… Maar wel inspiratie om met volle overgave aan mijn scriptie te beginnen (die tenslotte ook over de staat Israël gaat).
Veel liefs,
Rinske
Het was heerlijk om met kerst twee weken thuis te zijn (en met thuis bedoel ik toch echt nog Nederland). Want hoewel ik het hier uitstekend naar mijn zin heb, met leuke vrienden en te weinig tijd om me te vervelen, was het erg fijn om weer eens even ‘oude’ bekenden te zien, die gewoon Nederlands praten en weten wie Sinterklaas is en hoe lekker drop is!
Maar het belangrijkste dat ik heb meegemaakt de afgelopen tijd is zonder meer de studiereis naar Israël. Op 3 januari héél vroeg vertrok ik met een groep Kamper studenten en Goudse gemeenteleden naar het Heilige Land om te ontdekken hoe het nu echt zit met dat stukje grond, de mensen, hun religie, en hun conflict… Reisleider Douwe zei op dag 1 dat het doel van de reis was dat we aan het eind er niets meer van snapten. En dat is aardig gelukt… Tien dagen lang bezochten we zeer uiteenlopende mensen en plaatsen in Galilea en Jeruzalem. Ik wil graag wat indrukken met jullie delen.
Bij het Centre for Holocaust Education in Lochame Hagettaot (Galilea) zien we beelden van een educatief project waar Joods-Israëlische en Arabisch-Israëlische tieners gedurende langere tijd met elkaar optrekken en leren over de holocaust en de nakba (Arabisch voor ‘grote ramp’: de gebeurtenissen van 1948.) De ontmoetingen zijn vaak moeizaam en pijnlijk, maar aan het eind lijken de jongeren iets meer begrip voor elkaar te hebben, er ontstaan soms zelfs aarzelende vriendschappen. In de afgelopen jaar hebben al zo’n 10.000 jongeren deelgenomen aan het programma.
Naderhand wandelen we terug naar Nes Ammim, dwars door de velden in het prachtige Galilea. De zon schijnt, alles is groen, er hangen vruchten in de bomen. Zowel het regenachtige Engeland als het Arabisch-Israëlisch conflict lijken hier heel ver weg.
Maar we ontmoeten ook Youssef, een Arabische buurman van Nes Ammim. Een vriendelijke man, opgegroeid met Nes Ammim, en dus met dialoog met joden en christenen. Maar tegelijkertijd blijft hij terugkomen op de nakba, op hoe zijn familie toen verjaagd is van hun land. En hoewel hij, en de rest van zijn familie, een goed leven hebben opgebouwd, proef ik een enorme frustratie, een enorme woede, die daar ergens onder de oppervlakte verscholen zit.
We bezoeken ook de toeristische sites van Haifa. Het is vreemd om weer terug te zijn, anderhalf jaar geleden ben ik zó halsoverkop vertrokken… Opeens word ik enorm zenuwachtig. Er kunnen hier tenslotte raketten uit de lucht komen vallen, dat gebeurde de vorige keer immers ook. Natuurlijk gebeurt er niets, maar ik ben blij als we weer in de bus zitten.
In Jeruzalem ontmoeten we een oudere Nederlands-Joodse dame, die vertelt over het dagelijks leven hier. Over de angst om met de bus te gaan, het altijd even kijken waar de schuilkelder is. Maar ook over haar maaltijdproject, waarmee ze de schoolmaaltijden betaald voor arme – Joodse én Arabische – kinderen. Over hoe fel ze op de bouw van de afscheidingsmuur tegen was. En, enigszins aarzelend, hoe ze sinds de muur gebouwd is, minder bang is op straat.
We bezoeken ook Bethlehem, waarvoor we lopend door het checkpoint moeten. Op de enorme muur, met wachttorens en prikkeldraad, hangt een enorme banner van het ministerie van toerisme (of zoiets): “Peace be with you”. In Bethlehem is de muur overweldigend aanwezig – hij loopt soms maar een meter of 10 van de huizen af. Een enorme grijze wal (overal opgefleurd met prachtige muurschilderingen) die je verhindert om te gaan waar je wil. Om ‘eruit’ te komen is een vergunning nodig. De mensen die in Jeruzalem werken, beginnen zich al om 3 uur ’s nachts bij het checkpoint te verzamelen, in de hoop op tijd op hun werk te zijn.
We spreken met een groep studenten, die vertellen hoe uitzichtloos de situatie is. En ook hoe de muur elk contact met Joods-Israëlisch onmogelijk maakt: en hoe kun je ooit vrede sluiten met iemand die je niet niet kent?
De oude stad van Jeruzalem is uitdagend en overweldigend. Overal is iets nieuws te ontdekken, ik heb nog nooit zo veel religie bij elkaar gezien op zo’n klein oppervlak. De Heilige Grafkerk slaat alles: in ieder hoekje is een kapelletje o.i.d. te vinden van een ander kerkgenootschap, en men slaat elkaar de kop in om iedere vierkante centimeter. De sleutel is in handen van een moslim, omdat de christenen het niet eens konden worden over wie de sleutel moest beheren…
En slechts een paar honderd meter verderop is de zwaar bewaakte klaagmuur en Al Aqsa moskee. In de soek lopen orthodoxe joden met slaaplokken, moslima’s met hoofddoek, en orthodoxe christenen (ook met hoofddoek) zij aan zij door het gedrang. Ik begrijp steeds beter waarom Jeruzalem zo’n heikel punt is in de vredesbesprekingen: het is één levendig geheel, waarin alles met elkaar in verbinding lijkt te staan, en waarin elk stukje grond van levensbelang is.
Op sabbat neemt Dineke mij met vijf andere studentes mee op bezoek bij Anna, een vriendin van haar. We ontmoeten haar in de synagoge, waar we het grootste deel van de dienst meemaken. Er wordt prachtig gezongen, en de dienst ontroert me. Ondanks dat wij vrouwen achter een gordijntje zitten, voel ik me volledig deel uitmaken van het gebed. Na de Tora-lezing glippen we naar buiten. We lunchen bij Anna, een traditionele stoofpot die de hele nacht op de kachel heeft gestaan (want vuur maken mag niet op sabbat). Het eten is verrukkelijk, en Anna is een heerlijk warm mens, dat geen vraag te gek vindt. Ze vertelt heel open over haar keuze voor het jodendom, wat het betekent om in Israël te wonen, wat het betekent om orthodox te zijn. Na alle drukte van de afgelopen week is het precies het rustmoment dat ik nodig heb. Later ontdek ik dat de hele stad rust uitademt. Er is weinig verkeer op straat, overal wandelen mensen, en de sfeer is gemoedelijk. De grote stad Jeruzalem is voor even een dorp geworden.
Ik zou eindeloos door kunnen gaan. Want hoewel ik al weer meer dan een week thuis ben, duizelt het me nog steeds van alle indrukken. Ik heb alleen maar meer vragen: moreel, praktisch, theologisch… En ik vraag me af: wat moet ik hier nu mee? Is het genoeg als ik een beetje rondvertel over mijn ervaringen, over de complexe werkelijkheid die in de media vaak zo eenvoudig wordt voorgesteld? Is het genoeg als ik innerlijk verandert ben door de reis, als ik beter voorbereid aan mijn scriptie begin? Veel vragen – weinig antwoorden… Maar wel inspiratie om met volle overgave aan mijn scriptie te beginnen (die tenslotte ook over de staat Israël gaat).
Veel liefs,
Rinske
-
22 Januari 2008 - 20:41
Diana:
Wauw
Meer kan ik niet zeggen... -
23 Januari 2008 - 08:56
Carina:
Hoi Rinske,
dank voor je verhaal over Israel, ik herken de vragen van de keren dat ik er was.
Groeten vanuit Kampen,
Carina Schaafsma -
12 Februari 2008 - 00:45
Margreet:
Ook wauw.... een heel ander soort ervaring dan die ik heb, maar een superwaardevolle denk ik zo! Geniet nog lekker na!
Groetjes, Margreet
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
